Fırdıkta dona karşı uyarı

Samsun Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdür Yardımcısı Nail Kırmacı, bugünlerde görülebilecek don nedeniyle fındık üreticilerinin tedbir alması gerektiğini bildirdi.

Kırmacı, yazılı açıklamasında, fındığın Karadeniz Bölgesi’nin en önemli tarım ürünü olduğunu belirtti. Fındıkta iklim koşulları ve düşük sıcaklıklara bağlı verim düşüklüğü yaşanabileceğine işaret eden Kırmacı, şunları kaydetti:

“Bitkilerin yetişme ortamındaki atmosfer sıcaklığının sıfır derecenin altına düşmesi ile don meydana gelmektedir. Bu durum etkilenme biçimine göre kültür bitkilerinde ekonomik anlamda önemli kayıplara sebep olmaktadır. Fındık, fenolojik evrelerine bağlı olarak meydana gelecek dondan büyük ölçüde zarar görmektedir. Fındık bitkisinin gövdesi tam dinlenme döneminde sıfırın altında 25 dereceye kadar dayanabilmektedir. İlkbaharın geç donları, tomurcukların kabardığı, karanfillerin sap oluşturmaya başladığı dönemde sıfırın altında 2 dereceden itibaren fındığa zarar vermektedir. Yeni oluşmaya başlayan meyveler dona karşı çok hassastır. Hasar oranı donun şiddeti ve süresine bağlı olarak değişmektedir.”

Geçmiş senelerde meydana gelen zirai don nedeniyle fındıkta büyük oranda ürün kayıpları meydana geldiğini hatırlatan Kırmacı, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

“İklim değişiklikleri nedeniyle kış aylarında son yıllarda sıcaklıklar yüksek seyretmektedir. Mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklık, diğer bitkilerde olduğu gibi fındıkta da bitkinin erken uyanmasına neden olmaktadır. Erken uyanan bitki ise soğuklara karşı hassas hale gelmekte, ilkbaharda meydana gelebilecek dondan büyük oranda zarar görmektedir. Üreticiler don zararına karşı bahçelerini gözlemleyerek ve iklim verilerini dikkate alarak tedbirlerini almalıdır. Aksi durumda sarf ettikleri emek ve masrafların karşılığını alamayabilirler.”

Kırmacı, don zararından korunmak için alınması gereken tedbirleri ise şöyle sıraladı:

“Bahçenin değişik yerlerinde özellikle rüzgarın geldiği yönde bol duman veren sap, saman, kuru ot, fındık zurufu, paçavra gibi maddeler yakılarak bitkilerin ve arazi yüzeyinin duman içinde kalması sağlanabilir. Yağmurlama sulama sistemiyle sulama yapılabilir. Böylece su donarken çevresine ısı vererek toprak yüzeyinde sıcaklığın düşmesi önlenir. Toprağın üzeri hasır, plastik örtü ile kaplanarak ısı kaybı önlenebilir. Bazı kimyasal maddeler kullanılarak sisleme yapılabilir. Havaya su buharı püskürtülerek nem oranı artırılır. Bahçenin uygun yerlerine konulacak vantilatör ile hava sirkülasyonu sağlanarak soğuk havanın birikmesi önlenebilir. Bahçenin uygun yerlerinde odun, kömür, lastik gibi maddeler yakılarak ısıtma yapılabilir.”