Bilimsel destek kaz üretimini artırdı

Yozgat’ta kaz üretiminin ve yöre insanının gelirinin artırılması amacıyla Bozok Üniversitesi bünyesinde yürütülen proje sayesinde kentteki kaz sayısı 5 yılda 10 kat arttı.

Bozok ÜniversitesiTarım ve Doğa Bilimleri Fakültesi Zootekni Bölümünce ilde kaz üretimini yaygınlaştırmak için hazırlanan ”Yozgat’taki̇ Kazların Kesi̇m Karkas ve Et Kali̇te Özelli̇kleri̇ni̇n Araştırılması Projesi” kapsamında çiftçilere kaz üretiminde rehberlik ediliyor.

Yozgat’ın kaz yetiştiriciliğindeki potansiyelini ortaya çıkarmak, markalaştırmak ve üretimini yaygınlaştırmak amacıyla 2011’de başlatılan proje kapsamında yürütülenbilimsel çalışmalardan olumlu sonuçlar alındı.İlde 2011 yılında 18 bin olan kaz sayısı, çiftçilerin kaz üretimine yönelmesiyle yaklaşık 180 bine ulaştı.

Proje çerçevesinde, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumundan (TKDK) alınan hibelerle kentte çiftçilere eğitimler verilerek, kaz üretimininküçük ölçekli yapılan üretimi, orta ve büyük ölçekli yetiştiriciliğe dönüştürüldü.

Bozok Üniversitesi Tarım ve Doğa Bilimleri Fakültesi Zootekni Bölümü Hayvan Yetiştirme ve Islahı Ana Bilim Dalı araştırma görevlisi ve proje sorumlusu Yrd. Doç. Dr. Mehmet Akif Boz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Yozgat’ın tarım ve hayvancılık kenti olduğunu, üniversite olarak ilin sosyal ve ekonomik gelişmesine katkı sağlamak için projeler geliştirdiklerini belirtti.

Projeyle kentte kaz üretiminin sektör haline getirilmesini hedeflediklerini ifade eden Boz,geleneksel yapıyı bozmadan gerçek verim seviyelerine ulaşarak kaz yetiştiriciliğinin yaygınlaşmasını sağlamaya çalıştıklarını anlattı.

İlk olarak köylerden toplanan 6-7 aylık kazlar üzerinde çalışma yaparak et özelliklerini tespit ettiklerini, anket ve kesim çalışması sonundaYozgat`ta tüy rengine göre alaca, beyaz, gri ve siyah olarak adlandırılan kaz cinsleri üretildiğini belirlediklerini dile getiren Boz,şunları söyledi:

“Kaz yetiştiriciliği son yıllarda Türkiye’de kanatlı hayvan sektöründe alternatif bir alan olarak göze çarpıyor. Yozgat da kaz yetiştiriliciliği için ideal bir bölge. 2011’den beri yürüttüğümüz projeyle 18 bin civarında olan kaz varlığı 10 kart arttı. Yaptığımız girişimler sonucundabu yıl itibarıyla TKDK IPARD kapsamında kaz yetiştiriciliğine artık yüzde 70’e kadar hibe desteği veriliyor. Bu, üreticilerimiz için çok iyi bir avantaj sağladı. Birçok üreticimiz bunu alabilmek adına üretimlerini profesyonel hale getirdi. Sektör kendini geliştirmeye başladı. Türkiye’de kaz varlığı henüz 1 milyona ulaşmadı. 3-4 milyon adet kaz varlığına ulaşıldığında doyum noktasına ulaşacağımızı düşünüyoruz. Kazların yumurta veriminin düşük olması, hedeflerimize zor ulaşacağımızı gösteriyor. Bu verimin artırılması için çalışıyoruz. Bu kapsamda Bozok Üniversitesi olarak bize tahsis edilen araziler üzerinde Kars’ta daha önce kapatılmış olan kaz üretim istasyonunu burada hayata geçireceğiz. Üniversite olarak tüketici ve üreticilerin istediği kaliteli kaz ırklarını artık Türkiye’de yetiştirip çiftçilerimize sunmuş olacağız.”

Boz, daha önce kentte kaz üretimi yapan orta ölçekte dahi işletme bulunmadığını, şimdi yetiştiriciler birliği kurma aşamasına geldiklerini dile getirdi.

Yozgat’ın artık kaz üretiminde söz sahibi bir kent haline geldiğini aktaran Boz, şöyle devam etti:

“Çiftçilerimizin istedikleri üretime uygun, tüketimde kaliteli, sağlıklı, hijyenik bir ürün sağlayabilmek adına çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bilim dünyasında da aynı şekilde kaz yetiştiriciliğini bütün dünyaya tanıtmaya çalışıyoruz. Yozgat kaz üretiminde artık söz sahibi. Çünkü birçok avantajı var. Doğu ile batıyı birbirine bağlayan bir köprü vazifesi görmesi, ekolojik şartların kaz yetiştiriciliğine uygun olması ve büyük tüketim merkezlerine yakınlığımız en büyük avantajı. Yozgat’ın bir tahıl deposu olması, kaz yetiştiriciliğinde beslemenin büyük miktarının bu tahıllarla yapılması nedeniyle önemli bir avantaj. Yozgat; Kars, Ardahan, Muş kadar kaz üretiminde söz sahibi olacak. Katma değeri yüksek olan bir ürünle gelişmişlik seviyesi düşük olan Yozgat’ı üst seviyelere getirmek için elimizden geleni yapmış olacağız.”

– Kars kazına rakip

Geçen yıl kaz çiftliği kuran İlker Şimşek deyurt dışında doğup büyüdüğünü, kaz üretimi için memleketinde yatırım yaptığını ve üretimini artırmaya çalıştığını kaydetti.

Yumurta alarak kaz üretime başladığını belirten Şimşek, ”50 tane damızlığım var. Bu yıl sonuna doğru 2 bin kapasiteyi hedefliyorum. Ürettiğim kazları bu işe başlamak isteyen kişilere ve üreticilere civciv olarak pazarlamayı düşünüyorum. Kesim yoluyla da satış planlıyorum. Yerli kazlar, kesildikten sonra 80 -120 liraya arasında kilosuna göre satılıyor. Civcivleri de 25 ila 35 lira arasında satıyoruz. Yozgat kazı Kars kazına rakip olacak, bu işte bir yerinin olacağını düşünüyorum.”

Emrah Ölmez isimli üretici de daha önce büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yaptığını ancak emeğinin karşılığını alamadığını, kaz üretimine yöneldiğini söyledi.

70 kazla üretime başladığını ifade eden Ölmez, “Üniversitenin desteğiyle bunu çoğaltacağız. Kazın karı daha yüksek, masrafları az, civciv sayısı fazla ve kar oranı daha yüksek.” dedi.

Osman Ünlü de11 yıl yurt dışında çalıştan sonra memleketine döndüğünü aktararak, ”Kendi çiftliğimi kurmak için ön araştırma yapıyorum. Kaz alıyorum, anaçlara bakıyorum ve ona göre civciv alımı yapıyorum. Yozgatımız ulaşım bakımından Türkiye’nin göbeğinde bulunan bir yer ve ulaşımı kolay, iklim şartları kaz üretimi için çok uygun. Bunda herkes, Yozgatımız ve esnafımız kazanacak.” diye konuştu.