Bugünkü yazımızda devlet memurlarının aylıksız izinleriyle ilgili sıkça sordukları sorular ve cevaplarını Devlet Personel Başkanlığı görüşleri doğrultusunda maddeler halinde açıklamaya çalışarak oyucularımızın sorunlarına çözüm bulmaya çalışacağız.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 108’inci maddesinin (B) fıkrasında; “Doğum yapan memura, 104’üncü madde uyarınca verilen doğum sonrası analık izni süresinin bitiminden; eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmidört aya kadar aylıksız izin verilir” hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükme göre, doğum yapan memura verilecek aylıksız iznin başlangıç tarihinin, doğum sonrası analık izninin (asgari 8, azami 13 hafta) bitimi; eşi doğum yapan memura verilecek aylıksız iznin başlangıç tarihini ise doğum tarihi olarak belirlemiştir.
Bu çerçevede, doğum yapmasını müteakip analık izninin bitiminde göreve başlayan ve altı aydan sonra ücretsiz izin talebinde bulunan personele doğum sonrası analık izninin bitiş tarihini takip eden yirmidört aylık sürenin aşılmamasını teminen a aylık sürenin düşülerek kalan süre kadar aylıksız izin verilmesi gerekmektedir. Bu konuda da idarenin takdir hakkı yoktur. Zira, madde metninde yer alan hüküm emredicidir.
Erken doğum yapan memurun doğum sebebiyle verilen aylıksız izninin başlangıç tarihi nasıl belirlenir?
657 sayılı Kanun’un 104 ve 108’inci maddelerine göre; a) Doğumdan önce sekiz hafta süreli analık iznine ayrılan ve bu süre içerisinde erken doğum yapan memurun, erken doğum sebebiyle kullanamadığı doğum öncesi analık izni süreleri, doğum sonrası sekiz haftalık analık iznine eklenecektir.
b) Beklenen doğum tarihinden önceki üç haftaya kadar kurumunda fiilen çalışan kadın memurun, son üç haftalık doğum öncesi analık izni süresi içerisinde erken doğum yapması sebebiyle doğum öncesinde kullanamadığı analık izni süresi (kurumunda fiilen çalışarak geçirdiği süreler ile birlikte), doğum sonrası analık izni süresine ilave edilecektir.
c) Beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesinde doğum öncesi analık iznine ayrılmayarak, sağlık durumunun uygun olduğuna dair tabip raporu almak suretiyle kurumunda fiilen çalışmaya devam eden kadın memurun, bu süre içerisinde erken doğum yapması halinde, erken doğum sebebiyle kullanamadığı doğum öncesi analık izni süresi ile kurumunda fiilen çalışarak geçirdiği süreler doğum sonrası sekiz haftalık analık iznine eklenecektir.
Eşinin yurtdışı lisansüstü eğitimi nedeniyle aylıksız izinde iken doğum yapan memura, göreve başlamadan doğum sonrası analık izni ve aylıksız izin verilebilir mi?
657 sayılı Kanun’un 104 ve 108’inci maddelerine göre; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 108’inci maddesi gereği eşinin yurtdışı lisansüstü eğitimi nedeniyle aylıksız izinli iken doğum yapan memura, göreve başlamadan doğum sonrası analık izni ile bu tarih sonrasında yirmidört aya kadar aylıksız izin verilebilir.
Eşi yurtdışında görevlendirilen aday memura, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 108’inci maddesi çerçevesinde aylıksız izin verilebilir mi?
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 108’inci maddesinde; Özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kendilerine aylıksız izin verilenler de dâhil olmak üzere burslu olarak ya da bütçe imkânlarıyla yetiştirilmek üzere yurtdışına gönderilen veya sürekli görevle yurtiçine ya da yurtdışına atanan veya en az altı ay süreyle yurtdışında geçici olarak görevlendirilen memurlar veya diğer personel kanunlarına tâbi olanlar ile yurtdışına kamu kurumlarınca gönderilmiş olan öğrencilerin memur olan eşleri ile 77’nci maddeye göre izin verilenlerin memur olan eşlerine görev veya öğrenim süresi içinde aylıksız izin verilebileceği hükme bağlanmıştır.
Buna göre, eşleri yurtdışında görevlendirilen memurlar için bu iznin verilmesinde aday veya asil memur olma gibi bir kayıt getirilmediğinden, ilgili personele mezkur madde hükmü çerçevesinde belirtilen süre kadar aylıksız izin verilebilecektir. Bu izin verilmesinde idarenin takdir hakkı vardır.
Eşi 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olarak çalışan ve yurtdışında görevlendirilen memura, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 108’inci maddesinin (D) fıkrasına göre aylıksız izin verilebilir mi?
Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü’nde Muhafaza Memuru olarak görev yapan …’ın, eşinin Türk Hava Yolları A.O. bünyesinde Venedik Müdürü olarak çalıştığından ve bu sebeple aylıksız izin talep ettiğinden bahisle, adı geçen personele 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 108/D maddesi uyarınca aylıksız izin verilebilir mi?
DPB tarafından verilen görüşe göre; 657 sayılı Kanun’un 108’inci maddesinde geçen “diğer personel kanunlarına tabi olanlar” ibaresi ile; kamu personel mevzuatımız bir bütün olarak dikkate alındığında genel olarak 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve 6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu’na tabi personel kastedilmektedir.
Bu nedenle ilgiliye, eşinin 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olarak görev yapması ve dolayısıyla memur veya diğer personel kanunlarına tabi personel statüsünde olmamasına istinaden657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 108/D maddesi çerçevesinde aylıksız izin verilmesi mümkün değildir.
Yurtdışında doktora eğitimi almak için aylıksız izin kullanan memur, bu süreçte yurtdışında çalışabilir mi?
657 sayılı Kanun’un 28’inci maddesine göre, devlet memurunun gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir işyerinde veya vakıf üniversitelerinde çalışamayacağı belirtilmekte olup, aylıksız izin süresince devlet memuru sıfatının gerektirdiği hak ve yükümlülüklerin devam etmesi sebebiyle, memurun aylıksız izinde iken çalışması mümkün değildir.
Ümit ederiz ki bu soruların cevapları birçok okuyucumuzun sorununa çare olmuştur.
ahmet ünlü yenişafak