Türkiye yurt dışında verimli tarım arazileri kiralayacak

Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli, “Türkiye’nin tarım toprakları sonuç itibarıyla sınırlı, ülkemizin talepleri, tarım ürünlerine olan talepleri de daha yüksek oranda. Bunların karşılanması amacıyla başka ülkelerde verimli arazi kiralanması veya edinilmesi noktasında da etkili çalışmalar, sonuç alıcı çalışmalar gerçekleştirilecektir” dedi.

Tarımdaki sorunlar

Canikli, tarımda karşılaşılan ve verimliliği de önemli ölçüde etkileyen sorunların başında çok parçalı yapı ve işletme başına düşen arazi miktarının diğer ülkelere kıyasla küçük olmasının geldiğine işaret ederek, “Türkiye’de ortalama tarımda arazi büyüklüğü işletme başına 59 dekar iken ABD’de bu rakam bin 820 dekar, İspanya’da 238 dekardır. Türkiye’deki bu rakamın son derece küçük oluşu ve parçalanmanın giderek artması, özellikle miras ve göç nedeniyle tarımda verimliliği gerçekten son derece olumsuz yönde etkileyen ve aynı zamanda tarım arazilerinin etkin şekilde kullanımını engelleyen sorunların başında gelmektedir” diye konuştu.

Uygulamada karşılaşılan sorunları giderici ve uygulamayı daha da etkin hale getirecek önlemlere ilişkin çalışmaların yapıldığını söyleyen Canikli, şöyle devam etti:

“Önümüzdeki günlerde bununla ilgili kanun tasarısı TBMM Genel Kurulu’na sevk edilecek. Bu çerçevede önemli düzenlemelerden biri parçalı, hisseli, göç ve benzeri nedenlerle ekilemeyen arazilerin devlet tarafından sahipleri lehine kiraya verilmek üzere üçüncü kişilere bir düzenleme bu. Böyle bir imkan elde edilmeye çalışılıyor. Bu şekilde atıl olan arazilerin tümü değerlendirildiğinde 17 milyar liralık tarımda bir hasıla artışı beklenmektedir. Türkiye’deki tarımla ilgili en önemli sıkıntılardan bir tanesi meraların işgalidir. Bununla ilgili cezai müeyyideler söz konusudur ama uygulamadan ve sonuçlardan yola çıkarak söyleyebiliriz ki daha etkin hale getirilmesi ve cezaların caydırıcılığının artırılması gerekiyor. Bu noktada meraların işgal edilmesine ilişkin cezalar artırılacak.”

Nitratlı gübre kullanımı

Canikli, özellikle stratejik ürünlere öncelik verilecek şekilde üretim planlaması yapılacağını belirterek, bunun etkin ve verimli tarım politikası için gerekli olduğunu bildirdi. Tarım alanlarının sınırlı olduğuna dikkati çeken Canikli, şunları ifade etti:

“Türkiye’nin tarım toprakları sonuç itibarıyla sınırlı, ülkemizin talepleri, tarım ürünlerine olan talepleri de daha yüksek oranda. Bunların karşılanması amacıyla başka ülkelerde verimli arazi kiralanması veya edinilmesi noktasında da etkili çalışmalar, sonuç alıcı çalışmalar gerçekleştirilecektir. Bu da son derece önemlidir. Özellikle uzun vadeli ihtiyaçlarımızın, tarım ürünleri ihtiyaçlarımızın, Türkiye’nin ihtiyaçlarının karşılanmasında çok ciddi katkı sağlayacaktır.”

Canikli, nitratlı gübrenin patlayıcı yapımında da kullanıldığını belirterek, şunları kaydetti:

“Türkiye gübre tüketiminin yaklaşık yüzde 30’u nitratlı gübreden oluşmaktadır. Toplam 5,5 milyon ton gübre tüketimi dikkate alındığında yaklaşık yıllık 1,5 milyon ton nitratlı gübre kullanılmaktadır. Nitratlı gübreyle ilgili 6 Haziran itibarıyla satış yasağı getirildi. Bunun bu döneme denk gelmesinin temel nedeni şu, haziran ayının başından itibaren şubat ayına kadar Türkiye’de nitratlı gübre çok az kullanılmaktadır, diğer gübre türleri bu dönemde kullanılmaktadır. O nedenle bu döneme denk getirilmiştir. Şu an itibarıyla stoklarda yaklaşık 280 bin ton nitratlı gübre mevcuttur ve bloke edilmiştir. Satışı yasaklanmıştır bunların. Yoğun olarak kullanımın başlayacağı 2017 Şubat ayına kadar da nitratlı gübrenin takibi ve izlenmesine ilişkin altyapı çalışması devam ediyor. Tamamlanacak ve ondan sonra da kontrollü bir şekilde bunun kötüye kullanımını engelleyecek şekilde, tarzda düzenlemeler yapılacak, takip edilecek ve ondan sonra kullanımı takipli olarak serbest bırakılacaktır.”

Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Canikli, gıda güvenliğinde kurallara aykırı içerikte ve yerlerde gıda üretimine ilişkin uygulanan cezaların caydırıcılığı artırmak amacıyla yükseltileceğini belirtti.

Üreticiden tüketiciye olan aşamadaki bütün gıda ürünlerinin fiyat oluşumunda daha etkin müdahalenin söz konusu olacağını ifade eden Canikli, “Özellikle kar marjlarının oluşumuna. Bir de kademelerin azaltılması mümkün mü bu konuda da bir çalışma yapılıyor. Bununla ilgili düzenleme de önümüzdeki günlerde yasa teklifi olarak TBMM’ye gönderilecek” diye konuştu.

Canikli, Türkiye’nin gündeminde kırmızı et üretimi ve fiyatıyla ilgili son dönemlerde tartışmalar olduğunu hatırlattı. Yıllık kırmızı et üretiminin 1 milyon 150 bin ton olduğunu kaydeden Canikli, yaz aylarında yüzde 10-12 civarında tüketim artışı gerçekleştiğini, bunun fiyatlarda artışa yol açmaması için Et ve Süt Kurumunun ithalat konusunda yetkilendirildiğini söyledi.

Kurumun şu ana kadar 400 ton kırmızı et ithalatı yaptığını, 15 bin 500 ton etin ithali çalışmalarının da kısa zamanda da sonuçlanacağını dile getiren Canikli, yaz aylarındaki talep artışının fiyatlara yansımaması için gereken her türlü çalışmanın yapıldığını vurguladı.

Süt ürünleri alanında, ihracat yapılan ülkelerdeki sıkıntılara bağlı bazı sorunlar yaşandığını anlatan Canikli, bu nedenle ilk defa mart ayında sütün fiyatının aşağı inmemesi ve süt üreticilerinin mağdur edilmemesi için müdahale alımlarının yapıldığını anımsattı.

Bu alımların artarak devam edeceğini ve sütün süt tozuna dönüştürülerek Türkiye’nin uluslararası yardım programının ana unsurlarından birisi haline getirileceğini dile getiren Canikli, “Bu şekilde hem yardım yapılan ülkelere sağlıklı ürünlerin aktarılması imkanı ortaya çıkacak hem de Türkiye’deki süt üretiminde fiyatlarda meydana gelen dalgalanmalar ve süt üreticisinin mağduriyeti ortadan kaldırılmış olacaktır” ifadesini kullandı.

Yurt dışında verimli arazi kiralanması

Nurettin Canikli, “Yurt dışında verimli arazi kiralanmasından bahsettiniz. Ülkeler belirlendi mi, bu arazilerde ne ekilip biçilecek? Buna gereklilik var mı?” sorusuna da şu yanıtı verdi:

“Var. Biz özellikle yağlı tohumlarda çok ciddi ithalat yapıyoruz, ciddi döviz ödemelerimiz söz konusu. Bunları örnek olarak söylüyorum, pamuk aynı şekilde, bunlar stratejik ürünler aslında. Gelecek açısından da tüketimi, kullanımı artacak ürünler. Türkiye’nin toprakları ve tarım potansiyeli belli, sınırlı. Bütün bunları karşılayacak bir imkanımız yok. Eğer ikame edip bir üründen başka bir ürüne geçtiğinizde geçtiğiniz ürünün açığını kapatıyorsunuz ancak bu sefer ekmediğiniz üründe açık çıkıyor ve ithal etmek zorunda kalıyorsunuz. Kesin çözüm, bunu birçok ülke, büyük ülkeler yapıyor, bu ülkeler bellidir. Ama bunları konuşmaya gerek yok. Bu tür adımlar hassas bir çizgide yürütmeyi gerektiren konular. Hangi yöntemle elde edilebilecekse usulüne uygun bir şekilde kiralama ya da başka yöntemlerle, oralarda büyük arazilerden bahsediyoruz, açığımızı, ihtiyacımızı giderecek şekilde ürünün ekiminin yapılabileceği başka ülkelerdeki arazilerden bahsediyoruz. Usulüne uygun şekilde buralarda kiralanıp ya da elde edilip bu ekimler yapılacak. Türkiye’nin ihtiyacı öncelikle karşılanacak.”

Canikli, o ülkelerdeki iş gücünün nasıl sağlanacağı sorusunu da “Maliyet karşılaştırması açısından bakıldığında, iş gücü maliyetleri Türkiye ile bu tür ülkeler kıyaslandığında isim vermeye gerek yok ama genel bir değerlendirme yapılabilir, ‘O ülkelerdeki iş gücü maliyetleri daha düşük’ diye bir genelleme yapılabilir. Bu gerçekten hareketle verimin maksimize, maliyetlerin minimize edilmesi kuralı gereği öyle bir durum söz konusuysa tercih oradan yapılır ama elbette daha bilimsel daha nitelikli aranılan alanlarda bazı elemanlar Türkiye’den sağlanabilir, başka ülkelerden de sağlanabilir” şeklinde yanıtladı.